In deze oratie wordt het effect op taalvaardigheid vastgesteld van twee kenmerken van schoolpopulaties: samenstelling en diversiteit, zowel wat betreft de etnische als de sociaal-culturele dimensie. Dat gebeurt met de crossnationale PISA-data 2006 voor zowel 15-jarige autochtone leerlingen als leerlingen met een immigrantenachtergrond. Een grotere etnische diversiteit van scholen in het voortgezet onderwijs belemmert de onderwijsprestaties van zowel leerlingen met een immigrantenachtergrond als van autochtone leerlingen, maar het negatieve effect is kleiner in onderwijsstelsels met weinig differentiatie, en het effect is het sterkst in onderwijsstelsels met sterke differentiatie. De sociaal-culturele diversiteit van scholen heeft geen effect op de onderwijsprestaties, maar deze effecten zijn positief in sterk gedifferentieerde onderwijsstelsels en negatief in weinig gedifferentieerde stelsels. Het gemiddeld opleidingsniveau van de ouders van leerlingen op een school is daarentegen van groot belang voor de onderwijsprestaties van leerlingen, en dit verschilt nauwelijks tussen onderwijsstelsels. Een hoger percentage leerlingen met een immigrantenachtergrond op een school vermindert de onderwijsprestaties, maar als deze leerlingen dezelfde herkomstregio hebben (Islamitische landen, niet-islamitische Aziatische landen) bevordert het juist de onderwijsprestaties. Leerlingen afkomstig uit islamitische landen hebben een substantiële achterstand in taalscores op vergelijkbare migrantenleerlingen afkomstig uit andere herkomstlanden, en die achterstand kan niet met de sociaal-economische individuele achtergrond, de schoolkenmerken of de onderwijsstelselkenmerken verklaard worden.